Misschien ken je wel iemand die last heeft of last heeft gehad van dikke voeten en enkels. Dat kan erg naar en pijnlijk zijn, dus dat wil je of voorkomen of je wilt er natuurlijk zo snel mogelijk weer vanaf. Alleen hoe komt het eigenlijk dat je lichaam vocht vast houdt? En hoe kom je er vervolgens weer vanaf? Dat vertellen we je in dit artikel.
Een zogeheten Oedeem kan in verschillende delen van het lichaam voorkomen. Maar vaak kom je het tegen in voeten en enkels. Werkt alles naar behoren, dan zorg je er zelf voor dat je voldoende water drinkt en je lichaam zorgt ervoor dat overtollig vocht het lichaam weer verlaat. Alleen wanneer dit niet goed functioneert hoopt het overtollige vocht zich op in het lichaam, waarbij het vaak naar de voeten en enkels zakt door de zwaartekracht. Hoe zit dit precies?
De oorzaken van vocht vasthouden
Dat je lichaam vocht vasthoudt kan meerdere oorzaken hebben. De ene oorzaak is onschuldiger dan de andere, dus je hoeft je niet meteen ernstige zorgen te maken wanneer je ziet dat je teveel vocht vasthoudt. Wel is het een teken van je lichaam dat er iets niet helemaal goed gaat. En vergeet ook vooral niet dat het wel ernstiger van aard kán zijn. Goed in de gaten houden is dus sowieso erg belangrijk.
Langdurig staan of zitten
Een van de oorzaken van vocht vasthouden is langdurig staan of zitten. Wanneer je zonder te bewegen langdurig achter elkaar zit en staat maak je weinig gebruik van je kuitspieren. Die spieren in je kuit zorgen er normaal gesproken voor dat het bloed uit je benen wordt teruggepompt naar je hart. Gebruik je deze spieren (te) weinig, dan is de bloedcirculatie niet optimaal en hoop er zich vocht op.
Menstruatie en zwangerschap
Zolang je niet te vaak lang zit of staat in dezelfde houding kun je dit dus goed voorkomen. Maar daarnaast kan het bij vrouwen ook voorkomen bij de menstruatie en zwangerschap. In dit geval zijn het de hormonen die er voor zorgen dat het lichaam vocht vasthoudt. Bij de menstruatie is het zo dat in de week voorafgaand aan de menstruatie de hormoonhuishouding verandert. De hormonen oestrogeen maar vooral progesteron vertonen schommelingen waardoor je lichaam vervolgens meer vocht vasthoudt. Datzelfde hormoon progesteron is tijdens de zwangerschap de veroorzaker van het vast houden van vocht. Het is overigens normaal dat een vrouw tijdens de zwangerschap vocht vast houdt, meestal zo’n twee tot drie liter.
Teveel zout
Je hebt er vast al wel eens een food blogger over horen praten: we eten teveel zout. Veel mensen denken daarbij aan het toevoegen van zout bij het avondeten, maar het zit hem nou juist vaak in bewerkt voedsel waar veel zout aan wordt toegevoegd. Nadeel hieraan is dat je het als consument niet proeft of doorhebt. Wanneer je dit soort producten veel gebruikt betekent dat dat je al snel teveel zout binnen krijgt. Dat kan leiden tot het vast houden van vocht.
Ernstige aandoeningen
De hiervoor beschreven oorzaken zijn allemaal nog relatief onschuldig. Maar helaas kan het vast houden van vocht ook komen doordat je een ernstigere aandoening hebt. Zo kan het duiden op hartfalen, een blokkade in een ader, een nierziekte, problemen met het lymfesysteem of levercirrose. Als je dus merkt dat je vocht vast houdt is het altijd aan te raden om voor de zekerheid langs een arts te gaan voor controle.
Overtollig vocht weer kwijtraken
Natuurlijk wil je het overtollige vocht weer zo snel mogelijk kwijt raken als je hier last van hebt. Er zijn manieren om een gezonde vochthuishouding te creëren. De meest voor de hand liggende manier is om er voor te zorgen dat je voldoende vocht binnen krijgt. Al klinkt het misschien niet eens zo voor de hand liggend, want om vocht af te drijven zou je niet meteen zeggen dat je meer vocht tot je moet nemen. Maar door voldoende te drinken ga je meer plassen waardoor je alle afvalstoffen weer kwijt raakt. Een van die afvalstoffen is overtollig zout. Je krijgt trouwens een groot deel van het vocht dat je dagelijks nodig hebt, zo’n drie liter per dag, binnen via voedsel. Maar daarnaast zal je elke dag anderhalf tot twee liter moeten drinken. Teveel is trouwens ook niet gezond, want dan geef je je lichaam geen kans om belangrijke bouwstoffen op te nemen doordat je het te snel alweer uit plast.
Naast voldoende drinken is het belangrijk om voldoende te bewegen. We schreven eerder al over het belang van een goede bloedcirculatie. Door regelmatig te bewegen help je de bloedcirculatie op gang te blijven. Dat kan gewoon een stukje lopen of wandelen zijn waardoor je kuitspieren actief blijven. Verder zou je een aanpassing kunnen doen aan je eetpatroon. Zo wordt van sommige groenten en fruit gezegd dat ze een vocht afdrijvende werking hebben. Het eten van citroen, ananas, kiwi’s, venkel, bleekselderij en asperges zou moeten helpen bij het kwijtraken van teveel vocht in je lichaam. Let op: dit is nooit wetenschappelijk bewezen. Ondanks dat is het wel zo dat deze producten veel vocht en vitamines bevatten, waardoor ze zondermeer gezond zijn.
Hulpmiddelen
Naast wat je zelf allemaal kan doen zijn er ook nog hulpmiddelen waar je uit kan kiezen. Zo kan het dragen van steun- of compressiekousen helpen vocht af te drijven. Hierbij spelen wederom de kuitspieren de hoofdrol. De speciale kousen ondersteunen de kuitspieren bij het terugpompen van bloed richting het hart. Wanneer je naar een arts gaat zou het kunnen zijn dat hij gebruik van dergelijke kousen aanraadt. Een tweede optie is het slikken van speciale plastabletten. Die pillen worden ook wel diuretica genoemd. Zoals de naam al zegt stimuleren deze pillen de aanmaak van urine in je nieren. Je raakt zo snel overtollig vocht kwijt, maar het blijven medicijnen met eventuele bijwerkingen. Daardoor worden ze vaak pas voorgeschreven als je ook last hebt van ernstigere klachten. Denk daarbij aan een hoge bloeddruk, hartfalen of diabetes.
Vocht vasthouden kan onschuldig zijn zoals je hebt kunnen lezen, maar helaas kan het ook ernstiger zijn. Twijfel je, dan is het altijd raadzaam om een arts te raadplegen. Maar je weet nu waardoor het zou kunnen komen en wat je er aan zou kunnen doen!