Nachtzweten: oorzaken als stress, overgang en meer

Iedereen heeft er wel eens last van: Je wordt badend in het zweet wakker en hebt geen idee wat er aan de hand is. Je hebt namelijk niet dikkere dekens over dan de dag ervoor en de kamer is ook niet te warm. Maar toch voel je je vies van het zweet. Wat zouden dan hiervan oorzaken kunnen zijn?

Wat is nachtzweten?

Soms kun je wel helemaal bezweet wakker worden, doordat het te warm is in de slaapkamer of doordat je te veel of te dikke dekens over hebt, maar dat is geen nachtzweten. Nachtzwetenis overmatig zweten, met verstoringen in de fysiologie als oorzaken. Je zweet dan zo erg, dat het beddengoed moet worden verschoond. Wanneer je wakker wordt door nachtzweten, is het goed om je met lauwwarm water af te spoelen, om een beetje koud water te drinken, schone katoenen nachtkleding aan te doen en waar mogelijk je bed te verschonen. Slaap je met je partner in bed en slaapt hij of zij nog, dan kun je ook een badhanddoek op je laken leggen, waar je op kunt gaan liggen. De onderstaande oorzaken zijn voorbeelden van verstoringen in de fysiologie die nachtzweten kunnen veroorzaken.

Infecties

Er zijn bepaalde infecties die kunnen zorgen voor nachtzweten. Voorbeelden hiervan zijn endocarditis, een ontsteking in de binnenwand van het hart, en osteomyelitis, een botinfectie die is veroorzaakt door een bacterie. Infecties kunnen ook griep en ontstekingen veroorzaken, wat op hun beurt kan zorgen voor koorts. Dit veroorzaakt ook nachtzweten.

Hormonale veranderingen/stoornissen

Nachtzweten kan ook als oorzaak verschillende hormonale veranderingen of stoornissen hebben. Een voorbeeld hiervan is de overgang. Hierbij schommelen of veranderen de hormoonspiegels. Dit kan ook zorgen voor nachtzweten. Bij iedere vrouw komt het in meerdere of mindere vorm voor, rond haar vijftigste. De ene vrouw heeft af en toe last van nachtzweten, de andere vrouw heeft dit iedere nacht.

Een hypoglykemie is hier ook een voorbeeld van. Dit is een lage bloedsuikerspiegel, doordat de aanmaak van het hormoon insuline is verstoord. Mensen met diabetes kunnen hier last van hebben. Dit zal later worden uitgelegd.

Hyperthyreoïdie is de naam van een te snel werkende schildklier. De schildklier is een orgaan in je nek, die zorgt voor de aanmaak van hormonen. De hormonen die de schildklier aanmaakt stimuleren groei, de ontwikkeling van het zenuwstelsel en de regulering van de stofwisselingsprocessen in het lichaam. Een te snel werkende schildklier produceert te veel van deze hormonen. Lichaamsfuncties worden hierdoor overgestimuleerd en verlopen sneller. De stofwisselingsprocessen worden dus ook versneld. Een verhoogde verbranding van voedingsstoffen zorgt vervolgens voor warmte. Door een te snel werkende schildklier kun je ook gaan nachtzweten.

Ook tijdens en na de zwangerschap kun je last krijgen van nachtzweten. Na de zwangerschap gaat je lichaam ‘ontzwangeren’. Net als dat je negen maanden zwanger bent, kan het lichaam er ook negen maanden over doen om te ‘ontzwangeren’. Je raakt de zwangerschapskilo’s kwijt en gaat je weer fitter en energieker voelen. Voeding, beweging en rust zijn factoren die daarbij helpen. Tijdens de eerste maanden van het ‘ontzwangeren’ kunnen vrouwen erg last krijgen van nachtzweten.

Hyperhidrosis

Dit is een ander woord voor overmatig zweten. Vaak is de oorzaak van dit overmatig zweten onbekend. Dan spreekt men over idiopathische hyperhidrosis. Men weet niet waar het vandaan komt, maar vermoed dat de prikkel die het aanstuurt bij de hersenen vandaan komt. Bij 30 tot 50% van de mensen die last hebben van hyperhidrosis, komt het in de hele familie voor. Het kan dus ook erfelijk zijn.

Medicatie

Er is bepaalde medicatie, die kan zorgen voor nachtzweten. Een voorbeeld hiervan is antidepressiva. 8 tot 22% van de mensen die antidepressiva slikken hebben last van nachtzweten. Ook medicijnen die je inneemt om koorts te verlagen, kunnen zorgen voor nachtzweten. Dit zijn bijvoorbeeld aspirine en paracetamol. Ook bepaalde drugs, met name heroïne, kunnen zorgen voor nachtzweten.

Slaapziekten

Obstructief slaapapneusyndroom, ook wel slaapapneu of OSAS genoemd, is ook een oorzaak van nachtzweten. Mensen die dit syndroom hebben, hebben tijdens hun slaap ademstilstanden. Ze krijgen dan geen lucht. Dit komt doordat de bovenste luchtwegen vernauwd zijn. Hierdoor wordt de ademweg geblokkeerd, waardoor het veel moeite kost voor het lichaam om de ademhaling op gang te houden of weer op gang te krijgen. Het zuurstofgehalte in het bloed, weefsels en organen daalt, wat zorgt voor een alarmsignaal om wakker te worden, naar de hersenen toe. Dit gaat vaak gepaard met een heftige schok of een ‘snurkexplosie’. Het hartritme versnelt en er kunnen vaatspasmen voorkomen. Door de intense lichaamsinspanning en de snelle hartreactie komt de ademhaling en zuurstofvoorziening weer op gang. Hierdoor kunnen de spieren veel warmte gaan produceren, waardoor je kunt gaan nachtzweten.

Diabetes

Bij mensen met diabeteskan het lichaam de bloedsuiker niet zelf in evenwicht houden. Suikers worden normaal afgebroken en verteerd tot glucose. Dit blijft vervolgens in je bloed zitten en wordt daar gebruikt als brandstof. De alvleesklier produceert het hormoon insuline, dat je nodig hebt bij dit proces. Normaal gesproken wordt de hoeveelheid insuline die de alvleesklier aanmaakt, gebaseerd op de hoeveelheid glucose in het lichaam. Bij mensen met diabetes is dat proces verstoort. Hierdoor kunnen zij een te hoge bloedsuikerspiegel krijgen, een hyperglykemie. Mensen met diabetes kunnen ook een hypoglykemie krijgen. Dan is de bloedsuikerspiegel te laag en hebben de lichaamscellen te weinig glucose. Er kunnen dan allerlei klachten ontstaan, waaronder overmatig zweten. Hierdoor kunnen mensen met diabetes last krijgen van nachtzweten.

Leefstijl en gewoonten

Er zijn ook bepaalde factoren in je leefstijl of gewoonten die nachtzweten kunnen veroorzaken. Wanneer je bijvoorbeeld gaat sporten, vlak voordat je gaat slapen, kun je gaan nachtzweten. Het drinken van warme dranken of alcohol, vlak voordat je naar bed gaat, kan hier ook voor zorgen. Ook pittig eten, vlak voordat je naar bed gaat, kan ervoor zorgen dat je ’s nachts badend in het zweet wakker wordt.

Angst, stress en depressie

Wanneer je een burn-out of een depressie hebt kun je zowel overdag, als ’s nachts, last krijgen van overmatig zweten. Ook bij mensen met angststoornissen kan dit voorkomen. Heb je last van angst of stress, dan maakt je lichaam adrenaline aan. Dit hormoon zorgt ervoor dat de hartslag sneller gaat slaan en dat de bloeddruk stijgt. Jouw lichaam gaat harder werken, waardoor er energie vrijkomt. Dit kan warmte veroorzaken, waardoor je gaat zweten. Als je hier ’s nachts last van hebt, kun je gaan nachtzweten.

Er zijn dus verschillende oorzaken voor nachtzweten. De ene oorzaak is betrekkelijk onschuldig, de ander heeft een ziekte als oorzaak. Het is daarom aan te raden om naar de huisarts te gaan als het nachtzweten blijft aanhouden.